Vườn quốc gia Hoàng Liên từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn không chỉ đối với du khách yêu thích thăm quan, khám phá thiên nhiên, đi bộ leo núi chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của rừng núi Tây Bắc, mà còn thu hút rất nhiều nhiếp ảnh gia, khách du lịch chụp ảnh phong cảnh, cuộc sống đồng bào các dân tộc thiểu số và chụp ảnh động vật hoang dã nơi đây.

Được Quỹ môi trường toàn cầu xếp vào loại A, cao cấp nhất về giá trị đa dạng sinh học của Việt Nam; VQG Hoàng Liên có tới 2.847 loài thực vật có mạch thuộc 1.064 chi và 226 họ trong 6 ngành thực vật. Chính sự đa dạng các loài thực vật ở các đai độ cao từ 1000-3000m đã tạo lên sự đa dạng các loài chim, hiện ở VQG Hoàng Liên thống kê có tới 346 loài chim khác nhau. Khu hệ chim ở đây đặc trưng cho khu vực Đông Nam Á, mang nhiều yếu tố Himalaya, thành phần loài rất đa dạng, phong phú, có cả định cư và di cư, có một số loài rất quý, hiếm, nhiều loài tuy nhỏ nhưng rất đẹp.

Hút mật Nepal (ảnh: Nguyễn Mạnh Hiệp)

Du lịch sinh thái ở Việt Nam nói chung, du lịch đi xem chim và chụp ảnh chim nói riêng, chỉ mới bắt đầu trong những năm gần đây và đang phát triển mạnh mẽ, càng ngày càng nhiều người tham gia vào loại hình du lịch này. Có những người trước đây từng đi chụp phong cảnh, chụp người (Mẫu), chụp đường phố, chụp đời thường, đánh Tenis hay đánh golf nay cũng chuyển qua chụp động vật hoang dã, mà đông nhất là chụp ảnh chim. Vì chim gặp ở nhiều nơi, từ đồng bằng đến miền núi cao, từ đất liền đến ven biển, thậm chí còn gặp chúng ở những đảo đá tận ngoài biển khơi xa. Nhiều loài chim có tiếng hót rất hay như các loài Khướu, Họa mi, Đớp ruồi..., bộ lông của chim rất nhiều mầu sắc khác nhau, đôi khi mầu lông con trống khác con mái, có những loài đẹp đến mê hồn. Trong các loài chim ở Việt Nam có nhiều loài định cư, cũng có nhiều loài di cư theo mùa. Chim cũng có mùa thay lông, mùa kết đôi làm tổ và sinh sản theo chu kì hàng năm.

Đớp ruồi đầu xanh(ảnh: Bùi Đức Tiến)

Du lịch đi xem chim và chụp ảnh chim không chỉ là sở thích, mà còn là cả một niềm đam mê mãnh liệt. Để có được những bức ảnh đẹp, người chụp chim không chỉ đòi hỏi có kiến thức, kỹ năng, khả năng quan sát, làm chủ chiếc máy ảnh của mình, mà còn có sự kiên trì, nhẫn nại, có khi lang thang trong rừng cả ngày, chờ đợi vài tiếng đồng hồ để bắt được những khoảnh khắc đẹp, nhất là với những loài chim hiếm luôn thoát ẩn thoát hiện giấu mình sau những tán lá cây rậm rạp. Chúng là những sinh vật thực sự xinh đẹp, hấp dẫn và thú vị để quan

sát. Chúng có lẽ là nhóm động vật hoang dã được yêu thích nhất trên hành tinh. Sự hiện diện phổ biến của chúng, hình thức đầy màu sắc, hành động thông minh và tiếng hót líu lo của chúng khiến bạn phải thích thú, ngỡ ngàng. 

                                                                                         Khướu mặt đen (ảnh: Bùi Đức Tiến)



Anh Bùi Đức Tiến đến từ thành phố Ninh Bình là một hướng dẫn viên chuyên nghiệp về chim, đã đưa rất nhiều đoàn đến du lịch, đi xem chim và chụp ảnh chim ở VQG Hoàng Liên tâm sự: Sinh cảnh ở VQG Hoàng Liên là điều kiện lý tưởng cho nhiều loài chim quý sinh sống, để quan sát và chụp ảnh chim thì cung đường từ đỉnh Fansipan về Trạm Tôn là đa dạng nhất, ở đây xuất hiện nhiều loài như: Các loài trong họ Khướu, Đớp ruồi, Trèo cây, Gõ kiến, Chích. Cung đường từ Fansipan về Cát Cát qua khu vực rừng Thiết Sam, tuy có vất vả hơn, nhưng bù lại dễ bắt gặp nhiều loài Hút mật, các loài Họ Sẻ, họ Gà. Ngoài ra, khu vực thác Tình Yêu, thác Bạc, Ô Quý Hồ hay Hàm Rồng cũng là những điểm rất thú vị cho những người không có nhiều thời gian, khả năng leo núi hạn chế. Thời điểm quan sát chim ở đây có thể quanh năm, nhưng thuận lợi nhất là tháng 4-6 và tháng 10-11 hàng năm. 

Anh Bùi Đức tiến (người cầm ống nhòm) đưa đoàn đi chụp ảnh chim

tại VQG Hoàng Liên đầu tháng 5 năm 2020 

Nhiếp ảnh gia Thuần Võ (thứ hai từ trái sang) cùng các đồng nghiệp Nguyễn Mạnh Hiệp, Phạm Hồng Phương trải nghiệm quan sát, ghi nhận loài và săn ảnh các giống chim quý tại Fansipan thuộc VQG Hoàng Liên. Chuyến đi có sự hỗ trợ của anh Nguyễn Hào Quang, hướng dẫn viên chuyên về quan sát chim cùng các "thổ địa" người dân địa phương.

Người quan sát chim là người quan sát và xác định chim trong môi trường tự nhiên. Xem chim từ lâu đã là một sở thích phổ biến của những người đam mê động vật hoang dã. Một người quan sát chim đòi hỏi một cặp ống nhòm, máy ảnh và hướng dẫn hiện trường cho mục đích quan sát và nhận dạng. Các hoạt động xem chim được thực hiện dưới hai hình thức - giải trí và du lịch sinh thái. Xem chim giải trí bao gồm một loạt các hoạt động xem chim, được thực hiện chủ yếu vì niềm vui của người tham gia mà không có bất kỳ phần thưởng nào cho người tham gia ngoài phần thưởng nội tại của hoạt động. Quan sát chim thông qua du lịch sinh thái là tổ chức dựa trên tự nhiên liên quan đến việc giải thích môi trường tự nhiên, văn hóa và quản lý sinh thái bền vững các khu vực tự nhiên.

Khướu mào họng vạch (ảnh: Bùi Đức Tiến)

Để loại hình du lịch này phát triển, rất cần phải tiếp tục chú trọng, làm tốt công tác bảo tồn, khôi phục thiên nhiên, quản lý tài nguyên rừng. Bên cạnh đó, việc sử dụng những người dân địa phương vào làm du lịch, giúp người dân hưởng lợi trực tiếp từ nguồn lợi du lịch xem chim, chụp chim đó là hướng đi du lịch sinh thái bền vững ở VQG Hoàng Liên.

Để được tư vấn, hỗ trợ, du khách hãy liên hệ với Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường Hoàng Liên, ĐT: 02143.872.027 hoặc 0983917316; email: nvnam-vqghl@laocai.gov.vn.

Nguyễn Năm – TT GDMT