Theo Danh lục đỏ của IUCN (ver. 2014.1) về các loài bị đe doạ toàn cầu, Vân Sam Fansipan Abies delavayi subsp. fansipanensis được xếp vào mức độ Cực Kỳ Nguy Cấp (Critically Endangered). Chúng còn được xếp vào nhóm IA, cấm khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại trong Nghị Định 32/2006/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp.  Do mọc ở vị trí hiểm trở và sinh sống hỗn giao cùng các loài cây bụi và tre trúc nên khả năng tái sinh của loài Vân sam fansipan là rất thấp, các cuộc khảo sát thường niên của cán bộ VQG Hoàng Liên cũng như các nhà khoa học không hề phát hiện các cây con tái sinh dù hàng năm, cây trưởng thành vẫn rụng hạt rất nhiều.

VQG Hoàng Liên đã và đang nỗ lực tiến hành các biện pháp bảo vệ, bảo tồn loài cây đặc biệt này. Một trong những hoạt động tiêu biểu chính là đưa hình ảnh của cây Vân Sam Fansipan trở thành 1 trong ba biểu tượng của VQG Hoàng Liên, cùng với đỉnh Fansipan, dãy núi Hoàng Liên và suối Vàng thác tình yêu.

Năm 2014, Vân Sam Fansipan được Hội đồng cây Di sản Việt Nam họp, xét duyệt hồ sơ và kết luận Quần thể 07 cây Vân sam phan xi păng tiêu biểu, đại diện cho quần thể 26 cây có diện tích khoảng 1.000m2, ở độ cao 2.600m, có độ tuổi trung bình khoảng trên 300 năm tuổi thuộc Vườn Quốc gia Hoàng Liên đã đạt đầy đủ các tiêu chí là Cây Di sản Việt Nam.

Vườn Quốc gia Hoàng Liên đón Bằng công nhận cây Di sản Việt Nam năm 2014

Một số thông tin về cây  VÂN SAM FANSIPAN

Abies delavayi Franch. subsp. fansipanensis (Q.P. Xiang & al.) Rushforth, 1999.

Abies delavayi var. nukiangensis auct. non (W. C. Cheng & L. K. Fu) Farjon & Silba, 1990: N. T. Hiep & J. E. Vidal, 1996;

Abies fansipanensis Q.P. Xiang & al., 1997.

Họ: Thông Pinaceae

Bộ: Thông Pinales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ to, cao tới 30 m, vỏ nâu xám; cành nhẵn hay có lông màu vàng nâu, vết lá rụng ít lồi. Chồi đông hình trứng tới hình nón, màu đỏ nâu xanh, có nhựa trong, dài khoảng 8 mm được vẩy bao bọc. Lá mọc xoắn ốc, dày, dựng thẳng, hình dải, dài 1 - 3 cm, rộng khoảng 1 mm, đỉnh hơi lõm, mặt trên màu xanh sẫm, mặt dưới có 2 dải lỗ khí màu trắng mốc; mép hơi có răng cưa và cuộn xuống dưới. Nón cái gần không cuống, từ hình trứng đến hình trụ ngắn, đầu tròn, dài khoảng 8 cm, đường kính 4 cm, khi chín màu vàng nâu mang nhiều vảy hạt; vảy hạt ở phần giữa nón hình tam giác ngược hay hình quạt, dài 1,6 - 1,7 cm, rộng 2,3 - 2,4 cm, tròn ở đầu, mép hơi gợn sóng; lá vảy áp sát vào mặt ngoài ( abaxial) của vẩy hạt, cao chỉ bằng nửa chiều cao của vảy, hình tim có đuôi, đầu lõm với một mũi nhọn dài 1 cm. Hạt 2 ở mỗi vảy, gần tam giác, dài 1,2 - 1,6 cm kể cả cánh; cánh màu nâu đỏ hoặc nâu đen, gốc hình nêm, đầu cụt.

Sinh học và sinh thái:

Nón xuất hiện tháng 4 - 5, hạt chín vào tháng 12. Gặp rải rác ở độ cao 2800 m, trong rừng cây lá rộng thường xanh mây mù, có khi sót lại sau lửa rừng, mọc xen với loài Trúc lùn, Đỗ quyên

Phân bố:

Trong nước: Mới thấy ở Lào Cai (Fansipan).

Thế giới: Chưa biết.

Giá trị:

Loài đặc hữu, nguồn gen hiếm và độc đáo của Việt Nam. Gỗ mềm, dùng đóng đồ dùng thông thường.

Tình trạng:

Tuy là loài hiếm, số cá thể không nhiều, song lại mọc nơi hiểm trở, và cao của Vườn quốc gia Hoàng Liên, nên nguy cơ bị đe doạ thấp.

Phân hạng: VU A1a,b

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "hiếm" (Bậc R) (Abies delavayi var. nukiangensis) và Danh mục Thực vật rừng, Động vật rừng nguy cấp, quý hiếm (nhóm 1) của Nghị định số 32/2006/NĐ - CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ để nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại. Cần bảo vệ trong dãy núi Hoàng Liên Sơn kết hợp với loài Bách tán đài loan kín (Taiwania cryptomerioides) ở độ cao 2000 m để thành lập khu bảo tồn loài.