Hạt Kiểm lâm Hoàng Liên được thành lập theo quyết định số 537/2002/QĐ-UB ngày 15/11/2002 của UBND tỉnh Lào Cai, trực thuộc VQG Hoàng Liên là đơn vị thừa hành pháp luật về quản lý rừng, bảo vệ tài nguyên rừng theo chỉ đạo của Giám đốc VQG Hoàng Liên, chịu chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, trải qua 15 năm hoạt động, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, luôn bám sát nhiệm vụ chính trị, thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển VQG Hoàng Liên. 

Ôn lại quá trình hoạt động và trưởng thành 15 năm qua, cùng với quá trình xây dựng và phát triển của VQG Hoàng Liên, Hạt Kiểm lâm Hoàng Liên đã ghi những dấu ấn trong chặng đường phấn đấu không mệt mỏi.

Khi thành lập, chỉ với 26 cán bộ công chức Kiểm lâm, công tác tại Văn phòng hạt (Văn thư, tổng hợp, Thanh tra – Pháp chế), Tổ Kiểm lâm cơ động, các trạm Kiểm lâm chưa được hình thành. Do vậy sinh hoạt của Kiểm lâm địa bàn chủ yếu nhờ nhà dân tại các thôn; việc tuần tra, kiểm tra rừng và đi lại làm việc chủ yếu là đi bộ theo các đường mòn dân sinh và tuyến đường tự mở. Những địa bàn xa như các thôn Tả Trung Hồ, Séo Trung Hồ (xã Bản Hồ); Séo Mý Tỷ, Dền Thàng (xã Tả Van) cán bộ Kiểm lâm phải đi bộ cả ngày đường mới đến nơi để thực hiện công tác bảo vệ rừng, tuyên truyền pháp luật về bảo vệ rừng cho người dân.

Năm 2007 để thực hiện tốt công tác Bảo vệ rừng, các trạm Kiểm lâm địa bàn ở các xã được thành lập, bao gồm: Bản Hồ 03 trạm: Trạm Kiểm lâm Bản Dền (trạm Kiểm lâm tại thôn Bản Dền hiện nay), Tả Trung Hồ (nay là trạm Kiểm lâm Ma Quái Hồ), Séo Trung Hồ (hiện nay đang đầu tư xây dựng), Tả Van (02 Trạm: Trạm Kiểm lâm Tả Van Dáy II và Séo Mý Tỷ), Lao Chải 01 trạm (thôn Lý Lao Chải), San Sả Hồ 02 Trạm, gồm: Trạm Kiểm lâm Ý Lình Hồ và Sín Chải, đồng thời bổ nhiệm các chức danh Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm địa bàn. Tiếp đến tháng 01/2010 Trạm Kiểm lâm xã San Sả Hồ; Trạm Kiểm lâm Núi Xẻ; Trạm Kiểm lâm xã Bản Hồ (huyện Sa Pa); Trạm Kiểm lâm Hua Chăng (huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu) được kiện toàn và thành lập.

Hiện nay bộ máy tổ chức Hạt kiểm lâm Hoàng Liên gồm: Văn phòng Hạt; Tổ Kiểm lâm cơ động & PCCCR; Tổ Kiểm lâm Trung tâm Cứu hộ và 06 Trạm Kiểm lâm địa bàn trực thuộc. (Trạm KL Hua Chăng (huyện Tân Uyên-Lai Châu); Trạm Kiểm lâm Núi Xẻ, San Sả Hồ, Lao Chải, Tả Van, Bản Hồ (huyện Sa Pa- Lào Cai).

Tập thể lãnh đạo, công chức Hạt kiểm lâm Hoàng Liên hiện nay

Trải qua 15 năm hoạt động và trưởng thành, Hạt Kiểm lâm Hoàng Liên đã luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ,hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thể hiện trên một số mặt chủ yếu sau:

Là đơn vị nòng cốt và đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền ở cơ sở, hàng năm đã tổ chức hàng trăm cuộc họp thôn, hội nghị cấp xã với hàng ngàn lượt người tham gia, với nhiều hình thức đa dạng và phong phú, phù hợp phong tục và tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số như: Tuyên truyền bằng tiếng dân tộc thiểu số trên phương tiện thông tin đại chúng, pa nô, áp phích, hội thi tìm hiểu Luật bảo vệ và Phát triển rừng, tuyên truyền cho đối tượng học sinh. Do làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về Lâm nghiệp cho người dân, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương và nhận thức người dân đã thực sự được nâng lên rõ rệt, đẩy lùi được nhận thức trông chờ ỷ lại của người dân, người dân đã chủ động và tích cực tham gia công tác quản lý, bảo vệ và Phát triển rừng ở cơ sở.

Tuyên truyền bảo vệ rừng, PCCCR tại thôn bản

Bên cạnh công tác tuyên truyền ở cơ sở, thường xuyên đẩy mạnh và làm tốt công tác tham mưu, đề xuất với Giám đốc VQG Hoàng Liên các biện pháp trước mắt cũng như lâu dài trong công tác quản lý bảo vệ rừng bền vững, đồng thời phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương các xã vùng lõi, vùng đệm, các ngành, các đơn vị có liên quan về các biện pháp, kịp thời xử lý các tình huống phát sinh tại cơ sở trong công tác quản lý bảo vệ rừng và thừa hành pháp luật về lâm nghiệp trên địa bàn được giao quản lý.

Hàng năm, thực hiện hoàn thành và vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch được Giám đốc VQG Hoàng Liên giao:

Xây dựng và quản lý tốt quy hoạch rừng đặc dụng đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Thường xuyên và tăng cường làm tốt công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, đôn đốc các tổ chức, cá nhân có các hoạt động trong và gần rừng đặc dụng do VQG Hoàng Liên quản lý.

Làm tốt công tác phối hợp và hướng dẫn, giúp đỡ UBND các xã vùng lõi trong việc thực hiện trách nhiệm quản lý Nhà nước về rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn, thành lập và thường xuyên kiện toàn Ban chỉ đạo thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng của xã, ban hành quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể từng thành viên để chỉ đạo các thôn, các đoàn thể tổ chức thực hiện.

Xây dựng, kiện toàn và bồi dưỡng cho lực lượng bảo vệ rừng tại các thôn trong vùng lõi (19 tổ bảo vệ rừng/19 thôn), đóng vai trò nòng cốt trong việc gương mẫu, vận động người dân tham gia, đồng thời là lực lượng xung kích, kịp thời trực tiếp xử lý ngay các tình huống phát sinh trong công tác quản lý bảo vệ rừng ở cơ sở.

Thực hiện tốt công tác thừa hành pháp luật về lâm nghiệp, thường xuyên và tăng cường lực lượng tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện và đình chỉ các hành vi vi phạm Luật bảo vệ và Phát triển rừng, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật, qua đó đã nâng cao tính răn đe, ngăn ngừa các hành vi vi phạm, các năm sau đều giảm hơn năm trước về quy mô cũng như mức độ vi phạm.

Hàng năm, tổ chức giao khoán trên 8.500 ha rừng cho 19 cộng đồng thôn để bảo vệ rừng, làm tốt công tác theo dõi, đôn đốc kiểm tra, đánh giá chất lượng của hộ nhận khoán, do đó rừng đã được bảo vệ, không bị chặt phá, khai thác trái phép.

Tổ chức khoanh nuôi gần 2.000 ha rừng, chỉ sau 2-3 năm tổ chức khoanh nuôi đã thành rừng, phát huy được vai trò tác dụng của rừng.

Ký quy chế phối hợp BVR, PCCCR với công an huyện Sa Pa

Hàng năm tổ chức trồng rừng mới từ 50 – 70 ha với những loài cây bản địa, loài cây đa mục đích, nhằm phục hồi lại các diện tích sau cháy đồng thời tạo ra các sản phẩm bền vững, tăng thu nhập cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo giảm sức ép vào rừng.

Làm tốt công tác chi trả tiền Dịch vụ môi trường rừng, hàng năm tổ chức chi trả cho 19 thôn, với trên 2.200 hộ gia đình với kinh phí từ 2-3 tỷ đồng, đảm bảo công khai, minh bạch từ đó tã tạo được sự đồng thuận ở cơ sở, người dân nhận thấy vai trò trách nhiệm của mình, từ đó đã chủ động và tích cực hơn trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Phối hợp với lực lượng Công an, Quân sự và các tổ bảo vệ rừng làm tốt công tác bảo vệ rừng tận gốc đối với diện tích rừng thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, từ đó đã hạn chế thấp nhất việc khai thác trái phép gỗ và lâm sản, động vật rừng; phát phá rừng làm nương, các hành vi khác làm ảnh hưởng đến rừng và đất rừng.

Làm tốt công tác giám sát, quản lý người ra vào rừng, các đoàn nghiên cứu khoa học tuân thủ nghiêm chỉnh các quy định của nhà nước, đồng thời tạo uy tín và môi trường thân thiện cho các nhà khoa học trong và ngoài nước đến nghiên cứu. Công tác giám sát khách trên các tuyến du lịch được tăng cường đã góp phần tích cực trong việc thu nộp ngân sách phí tham quan du lịch từ 600 triệu năm 2012 tăng lên 3,5 tỷ năm 2014 và 7,5 tỷ năm 2016.

Một buổi tuần tra bảo vệ rừng của kiểm lâm Hoàng Liên

Thực hiện tốt công tác dự báo nguy cơ, khả năng cháy rừng, xây dựng, điều chỉnh và thực hiện tốt phương án phòng cháy chữa cháy rừng, tổ chức thường trực tại các chốt trực nhằm phát hiện sớm các đám cháy, chuẩn bị tốt các điều kiện theo phương châm 4 tại chỗ (lực lượng tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, phương tiện, dụng cụ tại chỗ và hậu cần tại chỗ), khi có cháy rừng xảy ra người dân và tổ bảo vệ rừng tại thôn kịp thời dập tắt đám cháy, không để cháy lan, vì vậy tình hình cháy rừng cơ bản đã được ngăn chặn và đẩy lùi có hiệu quả.

Đề xuất với Giám đốc VQG Hoàng Liên, xây dựng các dự án hỗ trợ sinh kế cho người dân như: cây ăn quả, trồng cây phân tán, hỗ trợ hướng dẫn kỹ thuật cho người dân chăm sóc lan, một số loài dược liệu. Thu hút đầu tư hỗ trợ của các tổ chức quốc tế để nâng cao chuỗi sản phẩm, tạo sinh kế cho người dân, tăng thu nhập giảm sức ép vào rừng, góp phần tích cực trong bảo vệ rừng và đa dạng sinh học.

Diễn tập bắn súng cho lãnh đạo, công chức kiểm lâm Hoàng Liên

Quan tâm và chú trọng công tác bồi dưỡng về tư tưởng, lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng và phương pháp công tác, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức Kiểm lâm, tăng cường công tác quy hoạch, bồi dưỡng, đào tạo và bố trí sắp xếp luân chuyển cán bộ nhằm phát huy tốt khả năng, năng lực sở trường của từng cán bộ, từng vị trí công tác, đồng thời làm tốt công tác thi đua khen thưởng, kỷ luật.