Từ khi triển khai thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) theo hình thức giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng, nhiều hộ gia đình sống trong và xung quanh vùng lõi Vườn quốc gia Hoàng Liên đã có thêm nguồn thu nhập nâng cao đời sống, tích cực tham gia công tác bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR). 

Tuyên truyền, phổ biến chính sách chi trả DVMTR tại thôn San 1, xã Hoàng Liên

Từ năm 2012 đến nay, VQG Hoàng Liên đã thực hiện giao khoán bảo vệ rừng cho các cộng đồng dân cư vùng lõi với diện tích giao khoán hằng năm trên 8.000ha. Kinh phí giao khoán qua các năm ngày một tăng, đến năm 2020 đạt trên 5,1 tỷ đồng. 

Biểu đồ kinh phí giao khoán bảo vệ rừng tại Vườn quốc gia Hoàng Liên từ năm 2012 đến năm 2020

Dưới sự hướng dẫn, giám sát thực hiện của Hạt Kiểm lâm Hoàng Liên, các cộng đồng đã thống nhất sử dụng khoảng 50-60% kinh phí để chi trả nâng cao đời sống cho các hộ gia đình, phần còn lại dành cho các hoạt động của tổ bảo vệ rừng thôn như tuần tra bảo vệ rừng tại gốc, ứng trực phòng cháy, chữa cháy rừng,… đồng thời đảm bảo các buổi họp thôn tuyên truyền, ăn thề bảo vệ rừng, cúng rừng và mua sắm một số trang thiết bị, dụng cụ phục vụ công tác bảo vệ rừng, PCCCR tại cơ sở.

Lễ xuống đồng đầu năm tại xã Bản Hồ

Ngày hội ăn thề bảo vệ rừng tại thônTả trung Hồ xã Bản Hồ

Nhờ nguồn kinh phí chi trả DVMTR, các cộng đồng thôn đã thường xuyên tổ chức thực hiện các hoạt động bảo vệ rừng, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm về bảo vệ rừng trong toàn cộng đồng. Các hộ gia đình cũng được nhận một khoản kinh phí ổn định nâng cao đời sống hằng năm từ 0,5-2,5 triệu đồng.

Chi trả nâng cao đời sống tại Tổ dân phố số 3, phường Ô Quý Hồ

Năm 2020, Vườn quốc gia Hoàng Liên giao khoán Bảo vệ rừng cho 21 cộng đồng thôn và 5 hộ gia đình. Với điểm mới trong việc áp dụng hệ số K3 điều chỉnh mức chi trả DVMTR theo nguồn gốc hình thành rừng với tỷ lệ K bằng 1 đối với rừng tự nhiên và K bằng 0,9 đối với rừng trồng; Tổng kinh phí chi trả đạt 5.148 triệu đồng, cơ bản không làm ảnh hưởng đến hoạt động của các cộng đồng nhận khoán. 

Biểu đồ so sánh tỷ lệ chi nâng cao đời sống và chi cho hoạt động bảo vệ rừng tại các thôn năm 2021

Đảm bảo an toàn phòng dịch Covid-19 tại một cuộc họp thôn

Do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, hoạt động chi trả nâng cao đời sống được thực hiện dưới sự tham gia giám sát của Trạm Y tế các xã. Mỗi hộ gia đình tham gia phải thực hiện nghiêm yêu cầu về đeo khẩu trang, sát khuẩn, khai báo y tế đảm bảo các yêu cầu về phòng chống dịch bệnh theo chỉ đạo của UBND tỉnh Lào Cai.

Các ban, ngành, đoàn thể giám sát hoạt động chi DVMTR

Công tác giao khoán bảo vệ rừng với kinh phí từ nguồn DVMTR thực sự đã đem lại nguồn thu ổn định cho cộng đồng dân cư các thôn, góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình trong cộng đồng, nguồn kinh phí nâng cao đời sống tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động kinh tế xã hội, đời sống Nhân dân gặp rất nhiều khó khăn.

Tổ bảo vệ rừng phối hợp tuần tra rừng của lực lượng Kiểm lâm

Giao khoán bảo vệ rừng cũng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác bảo vệ rừng tại gốc với sự tham gia tích cực của tổ bảo vệ rừng các thôn. Tổ bảo vệ rừng đã thực sự trở thành “tai mắt”, là “cánh tay nối dài” của lực lượng Kiểm lâm trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng ở cơ sở. Ngoài ra, các hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật được tăng cường phần nào đã nâng cao nhận thức của Nhân dân về bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ đa dạng sinh học.

Khu rừng thôn Séo Mý Tỷ, xã Tả Van hồi sinh sau vụ cháy rừng năm 2012

Hy vọng rằng trong những năm tiếp theo, hoạt động giao khoán bảo vệ rừng tiếp tục phát huy hiệu quả thiết thực, Nhân dân tham gia thực hiện bảo vệ rừng và PCCCR ngày càng tốt hơn. Đặc biệt, nguồn kinh phí nâng cao đời sống trở thành nguồn thu nhập ổn định, bền vững và thực sự góp phần nâng cao đời sống Nhân dân; Cộng đồng các thôn, bản đồng lòng, chung tay góp sức quản lý, bảo vệ chặt chẽ và phát triển bền vững tài nguyên rừng đặc dụng VQG Hoàng Liên./.

Tuyết Minh – HKL Hoàng Liên